„Horfðu á flugfélögin þar sem stéttarfélög hafa náð yfirráðunum, þau eru öll á barmi gjaldþrots.“ Þessi orð lét Josef Varadi, forstjóri Wizz Air, falla í október í fyrra í viðtali við norska viðskiptablaðið Dagens Næringsliv. Þar útskýrði hann ástæður þess að „Wizz Air væri flugfélag án stéttarfélaga“ og fullyrti að rekstur keppinautanna sinna væri óskilvirkur vegna afskipta verkalýðsfélaga.
Skömmu áður hafði fjöldi stéttarfélaga í Noregi skorað á félagsmenn sína til að sniðganga Wizz Air. Alþýðusamband Íslands tók til sömu ráða í gær gagnvart Play og sakar fyrirtækið um undirboð með samningum sínum við Íslenska flugstéttafélagið.
Útreikningar sem ASÍ birti í gær sýna að lægstu laun flugfreyja og -þjóna Play verða nokkuð undir atvinnuleysisbótum og reyndar ná lægstu laun áhafna Icelandair ekki heldur þeirri tölu.
Því samkvæmt því sem fram kemur í ályktun miðstjórnar ASÍ, sem birt var seinnipartinn í gær, þá verða lægstu laun áhafna Play aðeins 266.500 krónur. Lágmarkslaunin hjá Icelandair eru hins vegar 307 þúsund kr. eða 430 krónum lægri en sem nemur atvinnuleysisbótum.
Stjórnendur Play mótmæltu aðgerðum ASÍ harðlega í tilkynningu sem félagið sendi frá sér í gærkvöld. Þar segir að fastar mánaðarlegar tekjur flugliða Play verði á bilinu 351.851 til 454.351 kr., óháð vinnuframlagi.
„Ofan á þær tekjur bætast svo flugstundagreiðslur, sölulaun og dagpeningar. Meðal mánaðartekjur sem almennir flugliðar Play geta vænst, sem eru að koma inn til starfa á kjarasamningi Íslenska flugstéttafélagsins, eru í kringum 500 þúsund íslenskar krónur og þá hefur verið tekið tillit til sumar- og vetrarfrísmánuða. Launin miðast við 67,1 fartíma að jafnaði,“ segir í yfirlýsingunni.
Það eru umtalsvert hærri laun en eru í boði hjá Wizz Air þar sem meðallaun flugfreyja og -þjóna munu vera í kringum 180 þúsund krónur á mánuði samkvæmt fréttum í Noregi. Forstjóri Wizz Air hefur þó ekki viljað staðfesta þá tölu í norskum fjölmiðlum né gefa upp hver launin eru. Hann fullyrðir þess í stað að Wizz Air borgi markaðslaun í þeim löndum sem félagið gerir út frá en kjörin séu ólík eftir svæðum.
Þrátt óvissuna um launakjör áhafna Wizz Air þá liggur fyrir að launakostnaður vegur ekki nærri því eins þungt í rekstri félagsins og raunin er hjá keppinautunum á norska markaðnum. Launaliðurinn er nefnilega rétt um níu prósent ef heildarrekstrarkostnaði Wizz Air á meðan hlutfallið er 25 til 30 prósent hjá SAS og Norwegian.
Hjá Icelandair var hlutfallið líka 30 prósent árið 2018 samkvæmt þeim gögnum sem félagið birti í tengslum við hlutafjárútboð sitt síðastliðið haust.
Þess má geta að gagnrýnin á starfsemi Wizz Air í Noregi kemur ekki aðeins úr röðum verkalýðsfélaganna. Þannig hefur Erna Solberg, forsætisráðherra Noregs, lýst því yfir að hún muni ekki fljúga með Wizz Air svo lengi sem flugfélagið viðurkennir ekki rétt starfsmanna til að ganga í stéttarfélög.
