Þegar ógnir steðja að fólki, byggð og mannvirkjum eins og með eldsumbrotunum á Reykjanesskaga þá eru eðli máls samkvæmt mörg orð látin falla – en stundum án mikillar umhugsunar, eða að byggt sé á staðreyndum og fræðilegum grunni. En í nútímasamfélagi ferðast orðin hratt um heiminn og þau geta haft áhrif – hversu vel eða illa þau eru grunduð. Þróunarfélag Keflavíkurflugvallar, Kadeco, er meðal þeirra sem gætu fundið fyrir því ef villandi eða rangar upplýsingar færu á flot. Og það eru miklir hagsmunir í húfi. Pálmi Freyr Randversson er framkvæmdastjóri Kadeco.
Hafa eldsumbrotin á Reykjanesskaga og meðfylgjandi óvissa um áhrif á búsetu og mannvirki haft einhver áhrif á fyrirætlanir um þróun svæðisins í kringum Keflavíkurflugvöll og uppbyggingu þar?
„Nei, þetta hefur ekki áhrif á verkefnið. Við erum að vinna á svæðinu allt í kringum Keflavíkurflugvöll og þar hafa ekki verið eldsumbrot síðustu 3.500 árin svo vitað sé. Eina sem gæti haft áhrif á verkefnið er umfjöllun um svæðið – og hún verður fyrst til hér innanlands. Þegar við erum að reyna að halda á lofti kostum Íslands, og þá líka Keflavíkurflugvallar og svæðisins umhverfis hann, þá er ekki léttvægt hvernig um þessi mál er fjallað.“
Framtíðarsýn Kadeco um flugvallarsvæðið – MYND: Kadeco
Finnst þér talað of gáleysislega um það að eldsumbrotin á Reykjanesskaga geti haft áhrif á framtíð Keflavíkurflugvallar?
„Já, það virðist auðvelt að setja fram hugmynd eins og þá að flytja flugvöllinn. En í fyrsta lagi þá flytur maður ekki flugvöll, heldur lokar honum og notar viðkomandi svæði í annað – og byggir síðan nýjan flugvöll annars staðar. Því fylgdu auðvitað gríðarlegar afskriftir á miklum verðmætum, þeim mannvirkjum sem fyrir eru og verið er að stækka . Svo þyrfti að ráðast í nýjar og mjög miklar fjárfestingar á öðrum stað. Það er ekki léttvægt að hrinda af stað umræðu um að flytja þurfi flugvallarstarfsemi – og hugsanlega rýma fleiri sveitarfélög en Grindavík vegna hugsanlegrar náttúruvár.“
Breyta fólksflutningar frá Grindavík stöðu eða möguleikum þróunarverkefnisins? Gætu Grindvíkingar fengið húsnæði á ykkar svæði?
„Við erum að hraða skipulagsvinnu hjá okkur til þess að geta boðið Grindvíkingum og öðrum að setjast að á Ásbrú. Það eru miklir þéttingarmöguleikar í hverfinu og við erum búin að teikna upp mjög spennandi framtíðarsýn með öllu sem hverfi af þeirri stærðargráðu þarf á að halda. Innviðir eru til staðar og hægt að fara hratt af stað. Í framtíðnni munu búa 15 þúsund manns á Ásbrú og Grindvíkingar gætu vel verið hluti af því samfélagi. Breytingarnar eru helst fólgnar í því að við erum að undirbúa að geta farið hratt af stað.“
Kort sem sýnir gosvirkni á Reykjanesskaga – MYND: ÍSOR
Er þá engin ástæða í þínum huga til að efast um að heppilegasta framtíðarstaðsetning helsta alþjóðaflugvallar okkar sé á Miðnesheiði?
„Það er engin ástæða til að horfa til annarra staða á Íslandi varðandi miðstöð alþjóðaflugs á Íslandi. Þarna er flugvöllurinn, verið er að fjárfesta þar í nýjum mannvirkjum og unnið er að frekari uppbyggingu. Engar vísbendingar eru um að þarna undir verði jarðhræringar sem ógni mannvirkjum. Það eru aðrir innviðir sem gætu verið í hættu – og þeir tengjast vissulega flugvallarstarfseminni: hitaveita, rafmagnslínur og vegir. Þessa þætti þurfum við að styrkja. Það er brýnna og margfalt ódýrara að huga að því að styrkja orkuflutning og vegasambönd frekar en að flytja starfsemi alþjóðaflugvallarins.“
Það er a.m.k. fræðilega mögulegt að vegasambönd við Keflavíkurflugvöll rofni. Það myndi sannarlega draga úr gildi hans.
„Tvær vegtengingar eru við Keflavíkurflugvöll, Reykjanesbrautin og Suðurstrandarvegurinn. Báðum þeim vegum verður að halda opnum. En auðvitað er sá möguleiki fyrir hendi að vegasamband rofni. Það er aldrei neitt fullkomlega öruggt. Svo verður sífellt ljósara hversu mikilvægt er að reisa Suðurnesjalínu 2 og tryggja betur afhendingu á heitu vatni. Annars konar orkuframleiðsla gæti líka verið fýsileg svo sem vindorka eða mögulega sorporka“.
Flugstöð Leifs Eiríkssonar – MYND: ÓJ
Þið hjá Kadeco, sem vinnið að þróunaráætlun svæðisins kringum Keflavíkurflugvöll, viljið auðvitað ekki að ranghugmyndir fari á flot um hugsanlega hættu sem gæti steðjað að svæðinu. Er samt ekki líklegt að fjárfestar og lánveitendur endurmeti stöðuna í ljósi eldsumbrotanna og að það geti haft áhrif, það verði erfiðara að fjarmagna verkefnið?
„Við höfum sem betur fer ekki upplifað neitt slíkt hjá fjárfestum og fyrirtækjum sem við erum nú að tala við. Auðvitað eigum við að ræða og fara á vandaðan hátt yfir allar mögulegar hættur. Við berum okkar ábyrgð gagnvart hverskonar áhættu. Það verður hinsvegar að tryggja að rétta fólkið greini stöðuna. Orðum fylgir ábyrgð. Þegar erlend ferðaþjónustufyrirtæki eru að kanna stöðuna á Íslandi þá leita þau upplýsinga í íslenskum fjölmiðlum og setja textann í Google Translate. Þá er hætta á að gripnar séu á lofti staðhæfingar frá einhverjum sem ekki er sérfræðingur.
Við þurfum öll að tala af ábyrgð. Auðvitað myndum við aldrei hvetja til uppbyggingar á svæði sem væri hættulegt. Það væri fráleitt. Flugvallarsvæðið var á sínum tíma valið af kostgæfni af Bandaríkjaher. Engar sprungur eða hraun er við flugvöllinn eða á okkar athafna- og íbúðasvæðum. Þetta er jarðsögulega miklu eldra land en svæðið þar sem eldsumbrotin hafa verið. Miðnesið (Rosmhvalanesið) hefur verið eyja þar til hraun fylltu upp svæðið á milli Hafna og Innri Njarðvíkur. Á þessu gamla bergi þarna á heiðinni var byggður flugvöllur og hann er á góðum stað.“
Lögregla við afleggjarann að Stapafelli á veginum að Höfnum 19. desember sl. – MYND: ÓJ
