Auðvitað hljóta erlendir ferðamenn að undrast getuleysi og vanbúnað íslenskra yfirvalda í samgöngumálum og rekstri alþjóðaflugvallarins í Keflavík að vetrarlagi. Ættu Íslendingar ekki einmitt að vera sú þjóð sem best ætti að ráða við snjókomu og hvassviðri – vita nokkurn veginn hvernig bregðast eigi við? Heitir landið ekki ÍSLAND?
Á ekki að vera til staðar nauðsynlegur búnaður og skipulag til að halda Reykjanesbraut opinni – nánast alltaf? Er ekki eðlilegt að gera þá kröfu til ábyrgðaraðila Keflavíkurflugvallar að þar sé fyrir hendi áætlun og búnaður til að veita ferðafólki sem þar neyðist til að hafast við gott atlæti, sæmilegar aðstæður: rúmbedda, teppi og mat? Íslendingar hafa þá mynd af sjálfum sér að vera gestrisnir.
Það hefur verið vandræðalegt að fylgjast með því hvernig allt fór á hliðina í mikilvægasta hluta samgöngukerfis landsins í þessum vetrarhvelli í aðdraganda jóla. Reykjanesbraut var ekki rudd eins og hægt var að gera, fastir bílar sátu eftir og juku vandann, flugvélar fóru ekki á loft eftir að fært varð vegna þess að áhafnir komust ekki landleiðina, fljúga þurfti með áhafnir milli Reykjavíkur og Keflavíkur. Mikill fjöldi farþega beið klukkutímum saman matarlítill í flugstöðinni, fólk lagðist á gólfin, beið og beið. Upplýsingar voru af skornum skammti. Ábyrgðaraðilar hjá Vegagerðinni og Isavia benda á verktaka og rekstraraðila á flugvellinum. Hver bendir á annan. En er ekki alveg ljóst að það eru opinberir aðilar sem bera ábyrgðina – framkvæmdavaldið og þær stofnanir sem undir það heyra?
Íslendingar létu óveðrið koma sér að óvörum.
Innviðaráðherra segir: „Ég mun tryggja að svona gerist ekki aftur.“ Hvernig getur einn ráðherra tryggt það, þó vaskur sé? Í ljós kemur að ráðherra innviða þarf að láta starfshóp fara yfir skipulag á snjómokstri á Reykjanesbraut. Er ekki hægt að tékka á því með einu símtali til Vegamálastjóra? Starfshópurinn á líka að fara yfir það hvernig staðið er að því að loka eða opna fyrir umferð og hver beri ábyrgð á því að fjarlægja fasta bíla. Það á líka að ræða upplýsingagjöfina, yfirfara hlutverk og verkaskiptingu. Loks á að meta hvort breyta þurfi lögum eða skýra reglur svo stofnanir ríkisins viti hvað þær eigi að gera ef óveður skellur á í þessu landi – Íslandi.
Ráðherrar hafa áhyggjur af því að þessi uppákoma á aðventunni geti skaðað orðspor Íslands sem áfangastaðar. Auðvitað veit ferðafólk að það getur lent í töfum á flugi vegna óveðurs víða um heim. Það er lítið við því að segja. En það er upplifunin af viðbrögðum heimamanna sem skiptir mestu. Þar verður orðsporið til. Ferðamaður sem sat lengi fastur á Reykjanesbraut eða neyddist til að leggjast örþreyttur á kalt gólf Flugstöðvar Leifs Eiríkssonar með saltflögur og kók til matar undrast vafalaust að innviðaráðherra lands sem kennir sig við ís þurfi að skipa starfshóp sem fær mánuð til að setja fram áætlun um hvað gera eigi þegar óveður lokar veginum að eina alþjóðaflugvelli landsins.
„Ég mun tryggja að svona gerist ekki aftur,“ sagði ráðherrann.
„Ég mun örugglega ekki koma aftur til Íslands,“ tautar ferðamaður í barminn þegar hann loks tekur flugið frá Keflavík.
Svo skilar starfshópurinn sínum tillögum, ráðherra fer yfir þær. En er líklegt að viðbúnaður á Reykjanesbraut verði aukinn með meiri mannskap og fleiri tækjum – að við verðum tilbúin í hretinu sem skellur á okkur í febrúar eða mars? Verður þá hægt að tryggja að farþegarnir sem fréttu aldrei af aðventuvandræðunum, eða stóð á sama og komu til Íslands þrátt fyrir þau, fái ávallt nauðsynlegar upplýsingar um ástand, veður og færð, verði komið nokkuð óhindrað til Keflavíkurflugvallar – og geti fengið aðstöðu til að hvílast og mat að borða ef flugáætlanir fara úr skorðum af óviðráðanlegum ástæðum?
Allir sem starfa í íslenskri ferðaþjónustu hljóta að gera kröfu til þess að stjórnkerfið fari að taka það alvarlega að atvinnugreinin er sú mikilvægasta í landinu og það sé henni lífsnauðsyn að sköpuð séu eðlileg starfsskilyrði – og komið sé fram við viðskiptavini hennar af virðingu og væntumþykju.
