Neytendaöryggisstofnun Bandaríkjanna (The U.S. Consumer Product Safety Commission – CPSC), sem ákveður öryggisstaðla og getur bannað vörur sem uppfylla ekki kröfur um öryggi neytenda, er að skoða hvernig bregðast eigi við áhrifum gaseldavéla á loftgæði heimila, samkvæmt því sem segir í nýjasta hefti tímaritsins Time. Vísað er þar til Twitter-færslu yfirmanns CPSC frá í janúar þar sem fullyrt er að frá gaseldavélum geti stafað hætta vegna eitraðra loftteguna – jafnvel þegar þær eru ekki í notkun – og að stofnunin skoði möguleg viðbrögð með breytingum á reglum.
Þessar fréttir vöktu töluverða athygli og var ítrekað af hálfu CPSC að ekki væri verið að boða skyndilega stefnubreytingu, málið þyrfti nákvæma skoðun sem tæki tíma. Ekki stæði til að fara inn á heimili fólks og sækja þangað gaseldavélar heldur yrði nýjum reglum frekar beint að framleiðendum. Í framtíðinni væru þá hugsanlega gerðar kröfur um að ný híbýli væru búin rafmagnseldavélum eða mjög afskastamikilli loftræstingu.
Umræður um áhrif gaseldunar á heilsufar eru ekki nýjar af nálinni. Fyrir nærri hálfri öld gerðu vísindamenn í Bretlandi könnun sem náði til um 5.000 barna og leiddi hún í ljós að tengsl voru á milli asma og gaseldunar. Niðurstöður nýrrar könnunar voru síðan birtar í desember síðastliðinn í International Journal of Environmental Research and Public Health þar sem ljós kemur að 12% tilvika um asma í bandarískum börnum má rekja til notkunar gaseldavéla á heimilum þeirra. Þau sem eru fyrir með sjúkdóminn eru að sjálfsögðu næmust fyrir áhrifum frá gasbrunanum.
Þessar upplýsingar um áhrif gaseldavéla snerta líka kröfuna um jafna stöðu fólks óháð húðlit og uppruna því vitað er að börn af afrískum uppruna eru þrefalt líklegri en hvítir jafnaldrar til að þjást af asma. Veigamikill þáttur í því að minnka neikvæð áhrif gaseldunar er auðvitað að bæta hreinsibúnað og loftræstingu í eldhúsum. En þannig aðgerðir eru ekki á færi þeirra efnaminnstu.
Meðal þess sem fylgir efnahagsáætlun Bandaríkjaforseta í baráttunni gegn verðbólgu er að allir eiga nú kost á að skipta út gaseldavél fyrir rafmagnseldavél og fá kostnað metinn til skattafrádráttar. Það eru nefnilega ekki aðeins heilsufarsleg rök sem mæla gegn gaseldun heldur er þar um að ræða mikilvægt skref í umhverfismálum – að minnka losun frá brennslu á gasi. Það er einmitt meðal helstu stefnumiða stjórnar Biden, forseta: Að knýja fram breytingar og tækniþróun sem gagnist bæði atvinnulífinu og minnki kolefnisspor.
Þetta er hinsvegar viðkvæmt mál í veitingageiranum – sérstaklega fyrir ímynd listakokksins. Agjört bann við notkun á gaseldavélum myndi nánast gera út af við eldamennsku sem byggist á snöggum, mjög heitum bruna. Aðrir benda á að gaseldun eigi sér í raun ekki mjög langa sögu í eldhúsum veitingahúsa, eða annars staðar. Sagan nái aðeins um eina öld aftur í tímann. Áður var eldað á vélum sem brenndu kolum, viði – eða mó. En gasið er enn stöðutákn, hluti ímyndar snjalla kokksins. Nú er hugsanlega komið að því að breyta þurfi þeirri ímynd – í þágu umhverfisins og heilsu fólks.
