Allt frá árinu 2012 hafa flugfélög þurft að greiða fyrir losun gróðurhúsalofttegunda í flugi innan Evrópu en þó ekki að öllu leyti. Félögin fá nefnilega endurgjaldslaust ákveðinn fjölda af heimildum og í fyrra stóðu þær undir 46 prósent af menguninni frá Evrópuflugi Icelandair. Play þarf hins vegar að greiða fyrir alla losun innan álfunnar en fær að öllu óbreyttu gjafaheimildir á næsta ári.
Munurinn á útgjöldum félaganna í þessum málaflokki í fyrra endurspeglast því ekki í umsvifunum.
Losunin árið 2022 hjá Icelandair nam 383 þúsund tonnum en félagið fékk aftur á móti gjafaheimildir fyrir 175 þúsund tonnum samkvæmt nýju uppgjöri Umhverfisstofnunnar. Þar með þurfti Icelandair eingöngu að gera upp rúmlega helming losunarinnar eða 208 þúsund tonn.
Play verður aftur á móti að greiða fyrir alla sína en hún nam 79 þúsund tonnum í fyrra.
Á uppleið
Verð á losunarheimildum hefur hækkað verulega frá því að viðskiptakerfið var tekið upp árið 2012. Þá kostaði hver heimild innan við fimm evrur en hefur síðan þá margfaldast. Í febrúar sl. fór markaðsverðið í fyrsta sinn yfir 100 evrur á eininguna en í dag er það 87 evrur. Allt síðasta ár var meðalverðið 80 evrur.
Icelandair og Play gefa ekki upp hvað félögin greiða fyrir losunarheimildir en miðað við fyrrnefnda losun og markaðsverð síðasta árs þá hefur Icelandair greitt um 2,5 milljarð króna fyrir sína losun og Play nærri einn milljarð króna.
Tekjulind fyrir hið opinbera
Þessar upphæðir renna að miklu leyti í ríkissjóð því eins og Túristi fór nýverið yfir þá hafa tekjur íslenska ríkisins af sölu losunarheimilda numið rúmlega 12 milljörðum króna sl. áratug. Þessar tekjur koma ekki aðeins frá flugrekendum heldur líka frá stóriðju.
Í þeim flokki er losunin mest frá Alcoa Fjarðaráli eða 534 þúsund tonn í fyrra. Norðurál kemur þar á eftir með 513 þúsund tonn og svo Elkem með 362 þúsund tonn eða litlu minna en Icelandair. Þó verður að hafa í huga viðskiptakerfið nær aðeins til losunar innan Evrópu. Hátt í helmingur umsvifa Icelandair er aftur á móti í flugi til Norður-Ameríku.
Þegar allt er reiknað má því gera ráð fyrir að losunin hjá Icelandair hafi verið hátt í tvöfalt meiri en fyrrnefndar tölur segja til um.
Eins og áður hefur fram komið þá verða gerðar breytingar nú um áramótin á viðskiptakerfi Evrópusambandsins með losunarheimildir. Verður þá dregið úr vægi gjafaheimilda en íslensk stjórnvöld hafa hins vegar náð samkomulagi við Evrópusambandið um að Ísland fái aðlögun að þessum breytingum fram til ársins 2027. Ekki liggur þó fyrir hvernig fyrirkomulagið verður því aðildarríki Evrópusambandsins verða að samþykkja þessa undanþágu Íslands.
