Flugheimurinn hefur gefið fyrirheit um að kolefnishlutleysi verði náð árið 2050 en vandséð er hvernig það eigi að takast nema að ríki heims styðji með markvissum aðgerðum nauðsynleg umskipti frá jarðefnaeldsneyti yfir í græna eða vistvæna orkugjafa.
Flugfélögin sjálf einblína á hagnað til skamms tíma og eru ekki tilbúin nema að litlu leyti til að taka á sig kostnað vegna þróunar nýrrar vistvænnar tækni. Þetta kemur fram hjá Anders Forslund, forstjóra og eins stofnanda Heart Aerospace í Svíþjóð, í viðtali við Financial Times.
Heart Aerospace vinnur að þróun og smíði 30 sæta tvinnflugvélar sem nefnist ES-30. Stefnt er að því að hún verði notuð í innanlandsflugi og geti flogið á hreinu rafmagni frá rafhlöðu í 200 kílómetra – en a.m.k. tvöfalda þá fluglengd með tvinntækni þar sem notast yrði við sjálfbært eldsneyti (SAF). Stefnt er að því að ES-30 verði tekin í notkun árið 2028 – eftir fimm ár.
Þegar hafa United Airlines, Mesa Airlines og Air Canada pantað vélar. Icelandair er meðal flugfélaga sem undirritað hafa viljayfirlýsingu við Heart Aerospace um þróun 30 sæta-vélarinnar fyrir innanlandsflug á Íslandi. En þrátt fyrir þessa viðleitni flugfélaga telur forstjóri Heart Aerospace að það verði að koma til miklu sterkari hvatar svo hraða megi þessum umskiptum frá mengandi í vistvænt áætlunarflug.
„Ríkisstjórnir ráða lögum og lofum. Flugfélögin þurfa að hafa hagræna hvata til að taka af skarið. Það verður að koma þessu í gang – og það strax,” segir Anders Forslund, og bendir á Noreg sem fordæmi. Í því ríka landi hafi verið gefinn afsláttur á kaupum á rafbílum til að hraða orkuskiptum.
Forslund segir að þungamiðja þessarar sprotagreinar sé að stórum hluta að færast til Bandaríkjanna í kjölfar stefnu Biden-stjórnarinnar um innviðaaðgerðir sem beinast gegn loftslagsvánni og eiga að kveða niður verðbólgu. „Það má segja að við bíðum eftir því hvað Evrópuríkin ætli að gera,” segir Forslund sem í viðtalinu bendir á áhugaverða markaði á Íslandi og í Danmörku vegna aðgengis að sjálfbærri orku og fremur stuttra flugleiða.
Eins og áður sagði, geta þær rafhlöður sem ES-30 styðjast nú við, borið orku til að knýja hreyfla á 200 kílómetra flugi. Búist er við að árið 2040 verði komnar til sögunnar rafhlöður sem leyfi 400 kílómetra flug – og hægt verði að lengja flug um 600 kílómetra með tvinntækni. Með þróun rafhlaðna eykst svo enn fluggeta hreinna rafflugvéla. Hraðinn á umbreytingunni ræðst þó af áhuga flugfélaga og vilja stjórnvalda í löndum heims.
„Vandinn er ekki að það sé of mikið að gerast á of skömmum tíma, heldur gerist of lítið alltof hægt. Flugfélög, ríki og ríkisstjórnir þurfa að skynja hversu brýnt þetta mál er og ákveða hvernig staðið verður að umbreytingunni. Þetta krefst samvinnu þeirra sem fyrir eru á markaðnum, rótgróinna framleiðenda og sprotafyrirtækja. Umskapa verður flugvélaiðnaðinn.”
Þetta segir Anders Forslund og hvetur Evrópu til dáða.
Það verður áhugavert að fylgjast með viðbrögðum við þessari hvatningu og sjá hversu hröð nauðsynleg umbreyting verður í flugiðnaðinum.
