Á sama tíma og erlend kortavelta á hótelum, bílaleigum og veitingastöðum hækkar þá minnka kortaviðskiptin hjá ferðaskrifstofum og öðrum sem skipuleggja ýmis konar afþreyingu fyrir ferðamenn. Skýringin á þessari þróun liggur að hluta til í þeirri staðreynd að íslensk ferðaþjónustufyrirtæki hafa flutt viðskipti sín frá íslenskum færsluhirðum líkt og Túristi hefur áður greint frá.
Í nýliðnum júlí nam erlenda kortavelta hjá þessum hópi ferðaþjónustufyrirtækja aðeins 3,1 milljarði króna.
Á sama tíma árin fyrir heimsfaraldur var veltan aftur á móti nærri tveimur milljörðum hærri og þá á pari við veltuna í flokknum „Verslun“ í gagnagrunni Rannsóknarseturs verslunarinnar. Núna er erlenda kortanotkunin í verslunum landsins hins vegar orðin tvöfalt hærri því í júlí nam hún nærri 6,2 milljörðum króna.
Þessi þróun er ekki bara bundin við júlí því síðustu þrjá mánuði hefur erlenda kortavelta í verslunum verið um 13,7 milljarðar á meðan almennu ferðaþjónustufyrirtækin hafa aðeins tekið við greiðslum með kortum uppá 8,4 milljarða kr. Í maí til júlí árin 2018 og 2019 var veltan í verslununum töluvert minni en hjá almennu ferðaþjónustufyrirtækjunum.
Það er Rannsóknarsetur verslunarinnar (RSV) sem tekur saman kortaveltuna og byggir hana á upplýsingum frá íslenskum færsluhirðum. Notkun útlendra greiðslukorta er eignuð „erlendum ferðamönnum“ í gagnagrunni rannsóknarsetursins jafnvel þó hluti veltunnar tengist Íslendingum með erlend kort og svo útlendingum sem versla í íslenskum netverslunum.
Hvað sem þeirri skilgreiningu líður þá er ljóst að flokkurinn „ýmis ferðaþjónustu“ hefur dregist verulega saman líkt og Túristi hefur áður bent á og til að mynda kallaði Skarphéðinn Berg Steinarsson, ferðamálastjóri, eftir mati á mögulegri skekkju í gagnasafninu.
Og nú er málið til skoðunar hjá RSV samkvæmt svörum við fyrirspurn Túrista. Þar segir að fyrirspurnir hafi verið sendar færsluhirða og Samtaka ferðaþjónustunnar um málið. Í svarinu er einnig tekið fram að skýringarnar á minni veltu í flokknum „ýmis ferðaþjónusta“ geti verið ýmsar og fleiri en aðeins flutningur viðskipta til erlendra færsluhirða. Neysluhegðun ferðamanna gæti þannig hafa breyst.
Eins og gefur að skilja þá ganga margir ferðamenn frá kaupum á skoðunarferðum og afþreyingu áður en ferðalagið hefst og þá jafnvel í gegnum erlendar sölusíður. Þess háttar ferðir er líka oft hluti af pakkaferðum sem erlendar ferðaskrifstofur selja. Sú þróun er ekki ný af nálinni og tölurnar hér fyrir ofan ættu því að vera samanburðarhæfar á milli ára.
Líklegasta skýringin á þessari þróun liggur því væntanlega í þeirri staðreynd að íslensk ferðaþjónustufyrirtæki og söluaðilar á afþreyingu hafa flutt viðskipti sín til erlendra færsluhirða líkt og Túristi benti á fyrr í sumar.
